Renault giải thích biểu đồ momen xoắn trong F1

Hãng xe Pháp Renault tham gia thể thức đua xe F1 từ năm 1977 trên vai trò là một đội đua và cũng là một nhà cung cấp động cơ. Trong suốt thời gian góp mặt ở F1, Renault từng bán động cơ của mình cho các đội lớn như Lotus, Red Bull, McLaren… Động cơ của hãng góp mặt trong tổng cộng 168 wins trên 657 chặng, tương đương tỷ lệ thắng 25%.

Với số liệu này, có thể xem những khối động cơ do Renault là một trong những khối động cơ thành công nhất của thể thao tốc độ. Otoman từng giới thiệu tới bạn biểu đồ đường đặc tính momen xoắn (torque map) của động cơ. Vậy hãy cùng xem Rob White, giám đốc phụ trách kỹ thuật đội Renault F1, nói gì về torque map.

1. Biểu đồ đặc tính momen xoắn người lái (driver torque map) là gì?

Driver torque map đại diện cho momen xoắn được yêu cầu bởi người lái và được quyết định bởi tốc độ động cơ và vị trí chân ga. Bằng việc đạp chân ga, người lái đưa ra yêu cầu cho động cơ hoạt động để sản sinh mức công suất mình muốn.

2. Biểu đồ đặc tính momen xoắn (torque map) là gì?

Torque map đại diện cho momen xoắn được sản sinh bởi động cơ và được quyết định bởi tốc độ động cơ và vị trí bướm ga. Trong kỹ thuật xe đua, torque map được sử dụng để điều chỉnh vị trí bướm ga sao cho lượng momen xoắn cho ra bằng với yêu cầu của người lái.

3. Có luật nào kiểm soát việc điều chỉnh momen xoắn của động cơ không?

Có. Luật này được mô tả bởi Điều 5.5 và 5.6 trong bộ luật kỹ thuật xe đua. Các điểm chính bao gồm:

• Trừ các trường hợp ngoại lệ, momen xoắn của động cơ phải do người lái kiểm soát;
• Người lái chỉ được kiểm soát momen xoắn bằng một bàn đạp chân ga.

Khi chân ga không được đạp (off throttle), momen xoắn do người lái yêu cầu phải nhỏ hơn hoặc bằng 0. Khi chân ga được đạp hết mức (full throttle), momen xoắn được yêu cầu phải bằng hoặc vượt momen xoắn tối đa do động cơ sản sinh tại thời điểm đó. Để ngăn việc động cơ hỗ trợ quá sâu cho người lái, hình dạng đường driver torque map cũng bị hạn chế lại.

4. Có được phép thay đổi torque map giữa các chặng đua?

Có. Biểu đồ chân ga người lái (driver pedal map, Otoman sẽ đề cập ở một bài viết khác) được phép điều chỉnh để xe thích nghi với các tính chất của đường đua. Ví dụ, nhiều tay đua sẽ muốn độ nhạy chân ga cao hơn ở vòng tua máy thấp tại chặng Monaco. Tương tự, một vài tay đua lại muốn một biểu đồ có khả năng thích nghi xe với đường trơn trượt.

Torque map cũng có thể được điều chỉnh dựa trên điều kiện khí hậu. Các động cơ nên sản sinh nhiều momen xoắn tại chặng Silverstone hơn là tại chặng Interlagos (nơi có áp suất thấp) hoặc chặng Malaysia (nơi có độ ẩm cao). Điều chỉnh này giúp cho các tay đua không bị mất cảm giác chân ga và độ nhạy của động cơ khi thời tiết thay đổi qua từng chặng.

Ngoài ra, torque map cũng có thể được điều chỉnh để động cơ thích nghi với các hệ thống nạp khí và phát thải khác nhau. Thường thì một biểu đồ tham chiếu sẽ được nộp lên ban tổ chức giải đua, và các biểu đồ điều chỉnh sau đó thì không được phép chênh lệch quá 2%.