Tìm hiểu về hộp số Light Speed Transmission trên Koenigsegg Jesko

Koenigsegg Jesko là một cỗ máy hypercar mang công suất 1,600 hp và là chiếc xe dành cho đường đua. Với 9 cấp số và 8 ly hợp trong hệ thống hộp số phức tạp, Jesko đã trở thành chiếc xe cực ấn tượng ngay khi vừa ra mắt.

Để bạn đọc hiểu rõ hơn về sự đặc biệt này, trong bài viết dưới đây, Otoman sẽ giới thiệu Light Speed Transmission – hệ thống hộp số tối tân được trang bị trên Jesko.

Light Speed Transmission (LST) là thành quả đáng kinh ngạc đến từ đội ngũ phát triển của Koenigsegg. Nó có khối lượng chỉ 90 kg (so với 120 kg của hộp số ly hợp kép loại nhẹ nhất) và thậm chí còn ngắn hơn 50% so với hộp số CIMA (được sử dụng trên chiếc Koenigsegg Agera).

1. Cấu tạo của LST so với DCT

Khác với hộp số ly hợp kép (dual-clutch transmission, DCT), hộp số LST không có bất kỳ càng gạt số (selector fork), ống trượt (collar) hay vòng đồng tốc (synchronizer) nào cài vào từng bánh răng riêng lẻ. Thay vào đó, việc chọn và thay đổi cấp số phụ thuộc hoàn toàn vào việc đóng mở ly hợp.

Theo Christian von Koenigsegg, cả 7 chiếc ly hợp trên LST đều có khả năng đóng mở trong chỉ 0.002 giây. Nếu từng có cơ hội trải nghiệm lái xe thể thao (có hộp số DCT), có thể bạn sẽ dễ dàng cảm nhận được chút ít độ trễ khi xe sang số. Nhưng LST thì hoàn toàn khác biệt.

LST có tổng cộng 8 ly hợp (nếu tính luôn cả bộ vi sai – cũng là một phần của hệ truyền động). Cả 8 ly hợp này đều là ly hợp ướt và được điều khiển bằng hệ thống Ultimate Power On Demand (UPOD).

Các kỹ sư của Koenigsegg đã khéo léo phân chia công việc của từng ly hợp một cách hợp lý, bằng việc dùng 1 ly hợp cho truyền động số lùi, 6 ly hợp cho 3 trục bánh răng (mỗi trục 2 ly hợp) và 1 ly hợp cho bộ vi sai.

Tuy hộp số DCT cũng hoạt động theo nguyên tắc tương tự LST (khi một ly hợp mở, ly hợp còn lại sẽ đóng), đồng thời cũng đem lại thời gian sang số cực nhanh, nhưng vấn đề là hệ thống điều khiển điện tử (ECU) của DCT thì chỉ có thể dự đoán trước một cấp số trong một thời điểm chuyển số mà thôi.

Hệ thống sẽ đoán xem tỷ số truyền của cấp nào là cần thiết và chuyển về cấp số đó. Công việc này được thực hiện một cách tuần tự ở từng cấp số (ví dụ từ số 7 về số 6, rồi về số 5). Nếu ECU tiên đoán sai, hệ thống sẽ mất thêm thời gian để chọn lại cấp số khác, từ đó làm chậm thời gian chuyển số.

Để có được 9 cấp số, trục sơ cấp (input shaft) sẽ gửi chọn 1 trong 3 bánh răng của trục trung gian để truyền momen xoắn. Sau đó, bánh răng nhận được momen xoắn (của trục trung gian) sẽ tiếp tục chọn 1 trong 3 bánh răng của trục thứ cấp để truyền momen xoắn. Từ đó ta có 9 cấp số, tương đương với 9 tỷ số truyền khác nhau.

Đối với hộp số hai trục truyền thống, hệ thống sẽ cần 9 cặp bánh răng cho 9 tỷ số truyền, do đó hộp số dài và nặng nề hơn. Ngược lại, LST chỉ cần 6 cặp bánh răng, 6 ly hợp trên 3 trục là đã hoàn toàn đáp ứng được 9 cấp số.

Trong trường hợp lùi xe, ly hợp của số lùi nhận momen trực tiếp từ trục sơ cấp, bỏ qua toàn bộ bánh răng, từ đó thay đổi chiều quay cho trục thứ cấp.

Ngoài ra, yếu tố cân nặng là điều mà các nhà sản xuất siêu xe luôn chú ý đến, đặc biệt là đối với những chiếc hypercar. Như đã nói, hệ thống truyền động LST của Jesko chỉ nặng 90 kg, trong đó đã bao gồm cả chất lỏng từ hệ thống bôi trơn.

2. Cơ chế hoạt động của LST

Vì mỗi cặp bánh răng được đảm nhiệm bởi 1 ly hợp nên việc chuyển số trên LST chỉ đơn giản là đóng/mở đồng thời các ly hợp (tương ứng với cấp số được chọn). Lợi thế của hệ thống LST nằm ở chỗ hộp số này có thể giúp chiếc Jesko dễ dàng chuyển đến bất kỳ cấp số nào mà không cần phải đi qua quá trình tuần tự (như DCT). Koenigsegg gọi đây là “Sức mạnh Tối thượng Tức thời” (Ultimate Power On Demand, UPOD).

Cụ thể, UPOD hoạt động bằng cách cung cấp cho người lái 2 tùy chọn chuyển số. Khi đang điều khiển Jesko, bạn có thể kéo cần số tay về phía sau một nấc để kích hoạt UPOD.

Khi đó, hệ thống sẽ chọn một cấp số tối ưu nhất cho quá trình tăng tốc. Khi đang lái xe với tùy chọn sang số bằng tay (lẫy chuyển số sau vô lăng), bạn cũng có thể kích hoạt UPOD bằng cách gạt đồng thời 2 lẫy chuyển số về phía sau.

Tóm lại, hộp số Light Speed Transmission trên Koenigsegg Jesko là một hệ thống vô cùng “đơn giản” (đối với vị CEO Koenigsegg) nhưng mang lại hiệu suất cực cao cho chiếc xe qua từng mili-giây chuyển số.

Có thể nói, đây là một tinh hoa của ngành công nghiệp xe hơi hiện nay. Với sức mạnh và thành tích mà chiếc xe đã đạt được, thật không thể phủ nhận một điều rằng Jesko là một trong những chiếc hypercar nhanh nhất thế giới.