Đừng xem đua drag rồi tung hô sức mạnh của launch control

Launch control là một hệ thống hỗ trợ lái xe nâng cao (advanced driving assistance system) trên các mẫu xe thể thao và nhiều mẫu xe hiệu năng cao khác. Công nghệ này giúp xe có thể đạt gia tốc lớn rất nhanh chóng từ vị tri đứng yên. Mặc dù hầu hết các hệ thống hỗ trợ nâng cao đều được tạo ra để hướng đến mục đích an toàn (như hệ thống cảnh báo điểm mù hay hỗ trợ giữ làn đường), launch control lại được thiết kế để tạo ra công suất và độ bám tốt nhất cho xe từ vị trí dừng trong thời gian nhanh nhất có thể.

Trong khi phần kiểm soát (control) tập trung vào sự an toàn, phần khởi động (launch) lại được nhấn mạnh hơn, và độ hiệu quả của nó có thể đo bằng thời gian tăng tốc từ 0 - 100 km/h. Vậy launch control là gì và nó hoạt động như thế nào? Mời bạn đọc cùng Otoman tìm hiểu trong bài viết sau đây.

1. Launch control thực sự là gì?

Nhiều mẫu xe, thậm chí là SUV và bán tải, có các chế độ vận hành khác nhau, phổ biến là tiết kiệm (Eco), thư giãn (Comfort) và thể thao (Sport). Một số khác còn có thể có thể thao nâng cao (Sport+), thông minh (Smart) và cá nhân hóa (Individual).

Chỉ với một nút bấm, người lái đã có thể điều chỉnh cách chiếc xe vận hành dựa trên điều kiện vận hành và sở thích cá nhân. Về mặt kỹ thuật, mỗi chế độ được cân chỉnh riêng để thay đổi phản hồi chân ga, hệ thống treo, cảm giác đánh lái và hệ thống kiểm soát lực kéo.

Ví dụ, chế độ tiết kiệm thay đổi tỷ số truyền và công suất để tối ưu hóa mức tiêu thụ nhiên liệu, đổi lại cảm giác lái có thể giảm đi. Ngược lại, chế độ thể thao giúp tăng phản hồi chân ga và độ cứng của hệ thống treo. Bạn sẽ cảm thấy thú vị hơn đằng sau vô lăng, nhưng có thể xe sẽ ngốn nhiều nhiên liệu hơn.

Vậy chức năng kiểm soát khởi động (launch control) hoạt động với các hệ thống này như thế nào? Cần phải hiểu rằng công nghệ này thực tế là một tính năng bổ sung (add on) chứ không hẳn là một chế độ lái. Công nghệ kiểm soát khởi động được hiệu chỉnh (calibrated) để thay đổi phản hồi của động cơ và hiệu năng của chiếc xe theo từng điều kiện cụ thể. Trong truờng hợp này, đó là gia tốc tối đa từ vị trí đứng yên.

2. Launch control hoạt động như thế nào?

Trong một cuộc đua drag (drag race), xuất phát điểm tốt hơn đối thủ đóng vai trò quan trọng không khác gì công suất của chiếc xe. Trong hoàn cảnh đó, hiện tượng trượt quay bánh xe (wheel spin) là điều tối kỵ. Hãy tưởng tượng đối thủ của bạn có độ bám tốt, trong khi xe của bạn liên tục trượt quay và mất kiểm soát ở vạch xuất phát. Khi này, 800 hp của bạn cũng thành vô ích nếu 700 hp của đối thủ đã giúp xe đi được nửa đường (trong khi xe bạn chỉ vừa mới có được độ bám).

Hệ thống kiểm soát khởi động không chỉ làm giảm hiện tượng trượt quay bánh xe mà còn giúp kiểm soát momen xoắn, bướm ga, và hộp số để ngăn ngừa các hư hại. Nếu không có launch control, khả năng cao là bạn sẽ rồ ga mất kiểm soát và gây quá nhiệt cho hệ truyền động.

3. Kích hoạt launch control như thế nào?

Việc kích hoạt hệ thống này có thể đơn giản bằng cách nhấn một nút bấm, hoặc bằng cách khác khi bạn hiểu được trình tự của kỹ thuật này. Ví dụ đối với dòng BMW M, động cơ cần đạt đủ nhiệt độ, hệ thống cân bằng điện tử đã tắt và hộp số tự động được cài ở chế độ số tuần tự với số 1 đã lên.

Khi đó, trình tự kích hoạt chức năng launch control sẽ là như sau:

• Nhấn và giữ chân phanh;
• Đạp hết ga và giữ chân ga;
• Đợi cho đến khi biểu tượng lá cờ hiện lên trên bảng đồng hồ;
• Điều chỉnh vòng tua máy bằng chân ga;
• Nhả chân phanh và tiếp tục đạp ga;
• Khi ly hợp đã cài thì “cất cánh” thôi.

Quy trình này cũng tương tự như trên chiếc Hellcat của Dodge, với các hướng dẫn được hiển thị trên màn hình. Ngoài ra, biến thể Demon có một sự thay đổi nhỏ. Cụ thể, tính năng phanh hộp số (transbrake) của xe cho phép khóa trục thứ cấp (output shaft) của hộp số. Do dó, người lái có thể sử dụng lẫy chuyển số để kích hoạt launch control mà không cần đạp phanh. Những thao tác còn lại là tương tự.

4. Tổng kết

Dù là một tính năng thú vị nhưng launch control chủ yếu được dùng để phô trương sức mạnh nhiều hơn là phục vụ một nhu cầu thực tế. Khi lái xe trong khu vực đô thị, việc rồ ga khi qua các giao lộ có đèn giao thông là khá vô nghĩa. Hơn hết, hành động này có thể gây mất kiểm soát khi tình huống bất ngờ diễn ra.

Vậy launch control nên dùng khi nào? Đơn giản là ở một khu vục được kiểm soát, chẳng hạn như một đường đua được cấp phép. Suy cho cùng, đây cũng chỉ là công nghệ nhằm đem lại cho các nhà sản xuất những miếng bánh marketing để tung hô cụm từ “nhanh nhất thế giới” mà thôi.

Dodge từng công bố rằng Charger SRT Hellcat Redeye là mẫu sedan nhanh nhất từng được sản xuất với tốc độ tối đa 326 km/h và thời gian chạy 1/4 dặm là 10.6 s.

Đồng thời, Model S Plaid cũng được Tesla hô hào là mẫu xe tăng tốc nhanh nhất cho đến hiện tại. Tất cả là đều nhờ launch control.

Nhưng dù sao thì, launch control cũng có thể giúp bạn tránh khỏi việc đốt lốp quá nhanh trên đường...