Tại sao việc tiếp nhiên liệu bị cấm ở F1?
Tiếp nhiên liệu giữa chặng đua là một khái niệm quen thuộc với những người theo dõi F1. Nhưng sau những sự cố, F1 đã phải cấm hoạt động này vĩnh viễn. Vì sao?
Trong F1 có tồn tại một kết quả hòa không?
Cùng với hệ thống thời gian chính xác, luật của FIA luôn có thể quyết định một người chiến thắng.
F1 là môn thể thao cực kỳ cạnh tranh với lợi nhuận cao. Thông thường xét về tốc độ, các tay đua cách nhau khoảng vài phần mười giây. Thậm chí bạn cũng có thể đã từng chứng kiến những tình huống mà các xe về đích “sát sàn sạt” nhau hoặc có cùng thời gian chạy lap (lap time) ở vòng loại. Vậy có bao giờ F1 kết thúc với kết quả hòa hay không?
Không thể có một chặng hòa trong F1. Các hệ thống được thiết lập để đảm bảo rằng một người chiến thắng phải được quyết định, cho dù đó là trong vòng loại, vòng đua chính hay thậm chí là trong cả giải. Nếu các tay đua F1 bằng điểm, ban tổ chức sẽ quyết định dựa trên số chiến thắng chặng (race win) của họ.
FIA có một bộ quy tắc đảm bảo rằng các tay đua không thể kết thúc mùa giải với kết quả hòa (tie). Do đó, sẽ không bao giờ có khả năng cúp vô địch thế giới được chia sẻ bởi các tay đua. Ngoài ra, cũng sẽ không bao giờ có thể xảy ra trường hợp hai tay đua cùng giành chiến thắng trong một chặng đua, hoặc cùng giành vị trí pole trong vòng loại. Vậy chúng ta hãy xem xét kỹ hơn bên dưới.
1. Một mùa giải F1 có thể có nhiều nhà vô địch không?
Chắc chắn là chỉ có thể có một tay đua vô địch thế giới trong F1. Trước đây, ở các giải đua xe thể thao khác, đã có những tình huống khi các tay đua kết thúc mùa giải bằng điểm. Điều này cũng gần xảy ra vào năm 2021 vừa rồi, khi cả Max Verstappen (VER) và Lewis Hamilton (HAM) đều tiến vào chặng đua cuối cùng với số điểm bằng nhau.
Trong trường hợp hai tay đua bằng điểm, người chiến thắng cuối cùng là tay đua có nhiều chặng thắng nhất trong cả mùa giải. Ví dụ, nếu trường hợp của HAM và VER xảy ra, tay đua người Hà Lan sẽ đoạt danh hiệu vì đã thắng 10 chặng (so với 8 của HAM) trước GP Abu Dhabi. Otoman đã từng đưa ra giả thuyết này tại thời điểm đó.
Tuy nhiên, các quy tắc thậm chí còn đi xa hơn thế. Nếu hai tay đua có cùng số chặng thắng vào cuối mùa giải, yếu tố tiếp theo được tính đến là số lần về đích ở vị trí P2. Nếu chỉ số này vẫn bằng nhau, số lần về đích ở vị trí P3 sẽ quyết định chức vô địch. Cứ thế, vị trí về đích sẽ giảm dần xuống cho đến khi FIA tìm ra người chiến thắng.
Câu hỏi đặt ra là kể cả khi xét đến cùng theo luật trên, nếu các tay đua vẫn “hòa” thì sao? Trong trường hợp này, luật F1 có nêu rõ “Nếu luật này không quyết định được kết quả, FIA sẽ chỉ định người chiến thắng theo các tiêu chí mà tổ chức cho là phù hợp.”
Sự thật là không một ai thực sự biết FIA sẽ xử lý tình huống kiểu vậy như thế nào. Các chỉ số khác có thể được xem xét khi đó bao gồm lap nhanh nhất và số lần giành pole. Tuy nhiên, xác suất để điều này xảy ra là rất rất nhỏ.
Trên thực tế, chưa bao giờ F1 có một kết quả hòa. Mặc dù đã có nhiều trường hợp hai tay đua bằng điểm nhau trong suốt mùa giải, nhưng cuối cùng thì vẫn luôn có một người chiến thắng sau chặng cuối.
2. Một chặng đua F1 có thể có nhiều người chiến thắng không?
Tương tự chức vô địch, một chặng đua F1 không thể kết thúc bằng kết quả hòa. Gần như không thể có hai chiếc xe về đích cùng một lúc. Các hệ thống về thời gian (time system) trên những chiếc xe F1 chính xác đến từng 0.001 s.
Tuy nhiên, nếu xảy ra một tình huống trong đó hai xe cùng băng qua vạch đích mà hệ thống này không thể phân tách, thì tay đua nào có lap nhanh hơn sẽ giành chiến thắng.
Trong lịch sử, chặng có thời gian về đích sát sao nhất là GP Ý 1971, khi Peter Gethin giành chiến thắng trước Ronnie Peterson với cách biệt chỉ 0.01 giây. Một kết quả sát nút khác là tại GP Mỹ 2002 khi Rubens Barrichello giành chiến thắng với chỉ 0.011 giây nhanh hơn người đồng đội Michael Schumacher của mình.
Flow Racers
Bất chấp những lần về đích cực kỳ sát sao như trên, trong F1 chưa bao giờ có hai xe cán đích cùng lúc. Hệ thống thời gian có thể tách xe đến từng milimet cực kỳ chính xác, vì vậy sẽ luôn có một xe về đích trước xe còn lại.
3. Điều gì sẽ xảy ra nếu hai tay đua cùng giành vị trí pole?
F1 là một môn thể thao cực kỳ cạnh tranh. Sẽ không có gì là lạ nếu có hai xe đạt cùng thời gian chạy lap. Điều này phổ biến hơn ở các chặng có đường đua ngắn hơn như Red Bull Ring ở Áo hoặc ở Monaco.
Các tay đua đôi khi có thể có thời gian chạy lap giống hệt nhau trong vòng luyện tập hoặc vòng loại. Mặc dù điều này là rất hiếm, F1 đã từng chứng kiến nó xảy ra một vài lần trong vài năm qua. Lần duy nhất có một trận hòa ở vòng loại là giữa ba bên, xảy ra vào năm 1997, khi Jacques Villeneuve, Michael Schumacher và Heinz-Harald Frentzen đều đạt thời gian chạy lap là 1:21.072
Tuy nhiên, Villeneuve là người giành vị trí pole, với Schumacher xếp thứ hai và Frentzen xếp thứ ba. Điều này là do FIA xét đến việc ai là người đạt kết quả này trước. Vì vậy, nếu hai tay đua trở lên có thời gian chạy lap giống nhau (và đều nhanh nhất), tay đua hoàn thành vòng đua của mình trước sẽ là người được trao vị trí pole.
4. Tổng kết
Tóm lại, không bao giờ có kết quả hòa trong một mùa giải F1. Lý do là bởi vì FIA có luật đếm ngược (countback) đến số chặng thắng, số lần về đích ở vị trí P2, P3, P4… Nếu cùng về đích trong một chặng đua, tay đua nào đạt thời gian chạy lap nhanh hơn sẽ thắng. Nếu hai tay đua đạt cùng kết quả trong vòng loại, tay đua nào hoàn thành vòng đua của mình trước sẽ xuất phát trước trong vòng đua chính.