Xe con, bán tải và SUV: ba xe cùng tốt, nhưng xe nào an toàn?

Hiện nay, xe hơi được xem là phương tiện di chuyển an toàn hơn bao giờ hết. So với năm 1980, khả năng tử vong trong một vụ tai nạn xe hơi đã giảm đi đáng kể. Bạn có bao giờ thắc mắc, giữa những chiếc xe SUV và xe bán tải, khả năng đảm bảo an toàn có khác nhau?

Theo số liệu thống kê về tử vong của Viện Bảo hiểm An toàn Đường cao tốc (Insurance Institute for Highway Safety, IIHS) vào năm 2019, khả năng tử vong trong một vụ tai nạn xe hơi ít hơn một nửa so với năm 1980. Để dễ hình dung hơn thì vào năm 2019, cứ 100,000 người tham gia giao thông thì có 11 ca tử vong, so với 22.5 ca vào năm 1980.

Con số ấn tượng trên một phần đến từ những thay đổi về cơ sở hạ tầng giao thông, các chính sách và hành vi lái xe của con người trong gần 4 thập kỷ.

Chúng ta vẫn thường nghĩ rằng SUV là dòng xe an toàn nhất. Nhưng liệu có dòng xe nào an toàn hơn hay không? Việc so sánh kết quả thử nghiệm va chạm giữa các phân khúc (segment) với nhau gần như là điều không thể. Lý do là bởi vì động năng (kinetic energy) của xe liên quan trực tiếp đến trọng lượng xe. Ngoài ra, tỷ lệ tử vong khi xảy ra tai nạn cũng bị ảnh hưởng bởi kích thước của xe.

Tỷ lệ tử vong không chỉ đơn thuần là về vấn đề tốc độ. Loại xe, độ tuổi và giới tính của người điều khiển (hay thậm chí là điều kiện mặt đường) cũng là những yếu tố quyết định đến tỷ lệ tử vong. Vì thế, số liệu thống kê tỷ lệ tử vong không thể nói lên toàn bộ câu chuyện.

1. Xe lớn hơn có an toàn hơn không?

IIHS đã đưa ra một bản báo cáo chi tiết vào tháng 5 năm 2020 về tỷ lệ tử vong của người lái (đi cùng với kích thước và loại xe). Dữ liệu này phân chia rõ các loại xe gồm xe hơi cỡ nhỏ, xe tải nhỏ, SUV và xe bán tải, đồng thời xếp chúng theo từng kích thước khác nhau. Qua đó, tỷ lệ tử vong khi điều khiển những chiếc xe hơi cỡ nhỏ vẫn là cao nhất.

Số liệu ghi nhận rằng cứ trên mỗi hành trình 10 tỷ dặm, có 36 trường hợp tử vong là trên xe hơi cỡ lớn. Trong khi đó, con số này trên xe hơi cỡ nhỏ lên đến 78 trường hợp.

Tương tự, người lái trên một chiếc SUV 4WD cỡ nhỏ có nguy cơ tử vong gấp 4 lần so với trên một chiếc SUV 4WD cỡ lớn. Nhìn chung, trên hầu hết những chiếc xe mà IIHS đề cập (trừ xe bán tải dẫn động cầu sau và xe hai cửa), tỷ lệ tử vong luôn cao hơn trên những chiếc xe có kích thước nhỏ.

Với các xe có đời từ năm 2014 - 2017, người ta thống kê rằng cứ mỗi một triệu xe được đăng ký thì chỉ có 20 xe là có ít hơn 9 vụ lái xe tử vong (được coi là an toàn). Trong số đó, 16 cái tên là những chiếc xe thuộc hạng trung hoặc lớn và chỉ có 4 chiếc thuộc loại nhỏ (Land Rover Range Rover Evoque, Volkswagen Golf, Nissan Leaf và Mitsubishi Outlander). Mặt khác, trong số 20 mẫu xe có tỷ lệ tử vong cao nhất thì có đến 15 mẫu xe nhỏ hoặc xe mini.

Có một điều rõ ràng là những người lái xe có ít nguy cơ tử vong hơn trên các dòng xe lớn hơn. Về khía cạnh vật lý, một chiếc xe nặng hơn mang nhiều động năng hơn. Động năng là tích số của một nửa khối lượng vật với bình phương vận tốc của nó. Như vậy, trong một vụ va chạm, chiếc xe nhẹ hơn sẽ “cảm nhận” rõ hơn tác động của tất cả nguồn động năng này.

2. SUV và bán tải có an toàn hơn xe con không?

Qua tất cả những dữ liệu trên, chúng ta thấy rằng khái niệm những chiếc xe hạng nhẹ là những chiếc xe an toàn đã không còn đúng. Cũng ở hạng mục “Tỷ lệ tử vong mỗi 10 tỷ dặm”, mức trung bình trên xe con là 36 trường hợp tử vong, so với 19 trên xe SUV và 18 trên xe tải.

Phương tiện gây tử vong nhiều nhất là xe hơi 4 cửa cỡ nhỏ, với 78 trường hợp. Tiếp theo là SUV với 40 trường hợp và xe bán tải với con số 23. Bên cạnh đó, ở phân khúc xe bán tải nhỏ, số trường hợp tử vong dừng lại ở con số 15 ca trên mỗi 10 tỷ dặm. Điều này hoàn toàn có liên quan để yếu tố trọng lượng xe.

Tóm lại, dù có đang lái bất kỳ dòng xe nào, bạn hãy chắc chắn rằng xe của mình đã được bảo dưỡng kỹ càng. Đồng thời, bạn hãy thật tỉnh táo, chú ý quan sát và tuân thủ luật lệ giao thông.